Antony & the Johnsons - Swanlights

Antony Hegarty is uitgegroeid tot een geliefd musicus in wijde kringen. Een nieuw album van hem en zijn huisband the Johnsons doet altijd stof opwaaien. Voorganger The Crying Light ligt nog vers in het geheugen en maakte een zwaai naar zwaardere composities leunend op klassieke tradities. Swanlights toont zich van een andere aard. Niet dat de algehele melancholie is verdwenen, maar de constructie van de songs is duidelijk anders benaderd.

Antony & the Johnsons hebben zich naast de unieke vocalen altijd onderscheiden door een hang naar een groots geluid. Afwisselend werd de beslissing genomen daar wel of niet aan toe te geven. Swanlights is overwegend van een ingetogen aard. De lyrisch dwarrelende, soms klaaglijk gelaagde vocalen, blijven een uitzonderlijke troef. Desondanks is de betovering op Swanlights in vele opzichten begrensd. Ten opzichte van eerder werk is de expressive van Antony aan de vlakke kant. Dat is niet in de laatste plaats een gevolg van het schetsmatig karakter van de composities. Op bepaalde momenten doen de songs aan alsof ze nog niet volledig zijn geconcipieerd. De muzikale lijnen blijven opvallend simplistisch en hetzelfde geldt voor de basale emotie in de teksten. Vooral de arrangementen weten me te onderhouden en soms verrassen. Swanlights ontstijgt echter niet overal het niveau van een collective stijlstudies waarin met name textuur en constructive central staan. Een song als Ghost lijkt welhaast geschreven als een ouverture. Het herbergt enorme potentie die in de song zelf noch het album echt verder wordt geëxploreerd. Daarnaast vind je een nummer als Thank You for your Love dat weliswaar aardig is uitgewerkt, maar behoorlijk timide en bij vlagen zelfs geforceerd overkomt. Het ritmische I’m in Love neemt afstand van de gebruikelijke stijl, maar doet dat op een ongeïnteresseerde manier. De echte verrassing van het album komt pas bij het classicistisch glooiende duet met Bjork, Fletta, dat zeker naar meer smaakt, hoewel juist Björk de show steelt in de schaars aangezette melodieën. Van de twee idiosyncratische stemmen kiest Antony een ondersteunende rol, die hij in andere projecten ook goed wist te plaatsen. Daarop lijkt een golf van inspiratie hem te overspoelen en volgt Salt Silver Oxygen dat in alle opzichten een van de meest interessante stukken op de plaat is.

Nu is alle kritiek te relativeren, want Antony & the Johnsons hebben een geluid dat vrijwel niet kan teleurstellen voor diegenen die het eerder in hun hart sloten. Als Swanlights een ding fantastisch doet, is het verwachtingen opbouwen. Het is daarom goed mogelijk dat het album een laatbloeier zal blijken en met de tijd zijn elementen alsmaar sterker zal funderen in de muzikaal uitgezette patronen. Dat wil echter wel zeggen dat Swanlights niet het meest toegankelijke ofwel onmiddelijk charmerende werk van de excentrieke muzikant is. Gezien de recente euforie rondom zijn werk is tijd het minste dat we dit album kunnen gunnen.