Joanna Newsom - Have One On Me

In korte tijd is Joanna Newsom het medium album ontgroeid. The Milk-Eyed Mender was een uitzonderlijk debuut van een jonge harpiste die volstrekt eigenzinnige folkpopsongs ten gehore bracht. De plaat trok bij gevorderde muziekliefhebbers de nodige aandacht. De alternatieve muziekwereld stelde echter pas echt scherp bij opvolger Ys. Daarop nam Joanna Newsom met een in vele aspecten gegroeide klank en stijl een loopje met heersende muzikale conventies. Die groei is ontegenzeggelijk voortvarend voortgezet op Have One On Me. Een normaal album bleek eenvoudig weg te klein om die nieuwe spruiten van dit bijzondere talent te dragen. Daarom kan men nu in één keer genieten van maar liefst drie schijven neo-traditionele avantgarde.

De fijnzinnig uitgewerkte songs zijn als echte composities te beluisteren. Door de zorgvuldig gearrangeerde texturen en lagen in alle orkestraties is een vergelijking met klassieke muziek niet langer uit de weg te gaan. Desondanks luisteren we nog altijd voornamelijk naar folk en zeker ook naar popsongs. Joanna Newsom was voor een ruime groep aanvankelijk lastig te waarderen door het jonge, schrille geluid van haar excentrieke stem. Hoewel de herkenbaarheid nauwelijks heeft ingeboet, is Joanna anno 2010 uitgegroeid tot een kundig vocaliste. De scherpe randjes van haar timbre weet ze zowel expressief in te zetten als glad te strijken, al naar gelang de behoefte voor de composities. Have One On Me biedt daardoor een gebalanceerd muzikaal totaalplaatje toegespitst op de fijnproever. Het is een uitgebreid document van hedendaagse genreoverstijgende kamermuziek. Enige gelijkenis is te vinden in de loopbaan van Andrew Bird en zijn meest recente album Noble Beast/Useless Creatures. De twee zijn vaandeldragers voor de vrije genrecombinaties in de moderne muziek. Slechts verschillen in stijl (Newsom is voorzichtig meer op folk geënt dan Bird) of de sfeer van het moment kunnen eventuele keuzes tussen deze twee motiveren.

Have One On Me is niet expliciet experimenteel van opzet en blijft dicht genoeg bij de pop om een ruime schare kenners aan te spreken. Joanna Newsom heeft in rap tempo een eigen muzikale taal ontwikkelt die magisch realistisch aandoet en daarmee een onwerkelijke schoonheid in zich draagt. Enig geduld is geboden om door de dunne defensieve linie van vervreemding heen te breken. Haar huidige werk is groots genoeg voor een zaal en sober genoeg om te genieten in een besloten, vertrouwelijke omgeving. Er is altijd een open uitnodiging tot doling en dwaling in een nog onontdekte wereld aanwezig.

Het is echter ook gemakkelijk om je te verkijken op de omvang van Have One On Me. Hoewel Joanna Newsom de ruim twee uur aan nieuwe muziek treffend over de drie platen weet te doseren, met voldoende afwisseling in de dynamiek, blijft de speelduur het voornaamste risico als dit album in zijn geheel wordt beluisterd. Hier zal het geoefende oor zich onderscheiden van de doorgewinterde connaisseur, maar laat dat geen reden zijn voor novices hier met een boog omheen te lopen. Stilistisch is Joanna’s derde tegelijkertijd het meest uitgekiende en, wellicht, meest toegankelijk klinkende album tot nu toe. We hebben op Ys een knop tot bloei horen komen en kunnen nu met ongereserveerd zwelgen in de weelde van het boeket. Daaronder blijft geen muziekminnaar onbewogen.