Win/Win, van Jaap van Heusden (soundtrack van Minco Eggersman)

Nog niet zo lang geleden was ik bijzonder onder de indruk van Jaap van Heusden’s short Ooit. Win/Win is zijn speelfilmdebuut, wederom treffend van muziek voorzien door Minco Eggersman, die de karakteristiek sferische soundtrack aanvulde tot een album dat dezelfde titel draagt. Het meest opvallende aan de soundtrack is hoe de instrumentale composities en soundscapes een meeslepende doch ondoorgrondelijke verhaallijn lijken te volgen. Dat is niet vreemd, want Win/Win is een uitzonderlijke film.

Het verhaal is ogenschijnlijk eenvoudig. Ivan maakt tegen de achtergrond van de financiële crisis een bliksemcarrière als beurshandelaar. Hij is een rare vogel tussen de snelle jongens en kiest afwijkende vrienden, maar wordt geroemd om zijn onnavolgbare successen op de vloer. De confrontatie vindt op onverwachtse wijze plaats: Ivan kan niet verliezen. Een paradijselijk scenario voor de meeste mensen, maar gevoed door slapeloosheid raakt Ivan de grip op zijn anders zorgeloze leven volkomen kwijt. Wat volgt, is een verwoede en angstige poging weer gevoel te krijgen in het leven en zicht te krijgen op de realiteit door verlies te kennen.

Deze psychologische ontdekking blijkt het belangrijkste onderdeel van de vertelling. Ivan wordt daarbinnen prachtig gespeeld door Oscar van Rompay. Zijn personage staat op diverse wijzen telkens in sterk contrast tot zijn omgeving: de liefde, de zaken, de vriendschap, de stad en de maakbaarheid. Jaap van Heusden vestigt zich met deze film onmiddellijk als één van de meest toonaangevende regisseurs in Nederland. Hij geeft het verhaal met een scherpe stilistische visie vorm en maakt van de Amsterdamse zuidas een even mooi als vijandig decor. De vooruitstrevendheid in beeld wordt versterkt door de dynamisch gebruikte soundtrack. De beeldtaal krijgt bovendien eigenheid door de kunstige sequenties die veelal een prikkelende, ritmische compositie vormen. In het scenario is net als bij Ooit veel aandacht voor observatie van de menselijkheid. In Win/Win zorgen daarnaast opzettelijke stukjes stille mysterie tegen de hectische achtergrond ervoor dat de spanning nooit verslapt.

Aan alle kanten is Win/Win imposante cinema. De film biedt vastberaden een onwerkelijk perspectief op een toch al ongrijpbare werkelijkheid. Vorm, spel en dynamiek komen op aantrekkelijke wijze samen. De kijker wordt telkens uitgedaagd oplettender te kijken, terwijl het verhaal met toegankelijke tred zijn diepere lagen ontbloot. Minco Eggersman verzorgde donkere en nieuwsgierige klanken die de syntax accentueren. De leegte en onmacht van succes dringen daardoor tot diep in ons visuele geheugen door.